Het Radboudumc en het Jeroen Bosch Ziekenhuis gaan met behulp van een nieuwe meetmethode onderzoek doen om vroegtijdig magnesiumtekort bij gebruik van maagzuurremmers te ontdekken. In Nederland gebruiken bijna 3 miljoen mensen protonpompremmers, een type maagzuurremmer. Bij langdurig gebruik kan het magnesiumgehalte in het bloed dalen, dit kan leiden tot complicaties zoals botontkalking, spierkrampen, spierschade en chronisch nierfalen. Door nieuw onderzoek wordt het belang van magnesium bij lichaamsprocessen steeds duidelijker.
Magnesium in het lichaam
In het menselijk lichaam wordt magnesium opgenomen via de darmen en uitgescheiden door de nieren via urine. Magnesium is onder andere te vinden in groenten en noten en de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is voor mannen 350 mg, voor vrouwen 300 mg. In Nederland heeft zo’n 1 tot 2 procent van de bevolking magnesiumtekort. Dit zijn voornamelijk mensen die maagzuurremmers gebruiken of diabetes type 2 hebben.
Nieuwe meetmethode
De nieuwe methode meet de zogenoemde geïoniseerde magnesiumniveaus in het bloed, wat het biologisch beschikbare magnesium weerspiegelt. De vrije geïoniseerde vorm is het magnesium dat daadwerkelijk actief is in het lichaam en dus betrokken is bij alle processen. De nieuwe meetmethode kan meer inzicht geven in een magnesiumdeficiëntie en zou aanvullende testen misschien kunnen beperken. De onderzoekers gaan eerst kijken hoe ze patiënten met een hoog risico op een tekort kunnen identificeren. Vervolgens gaan ze de nieuwe meetmethode gebruiken om een magnesiumtekort bij deze patiënten sneller aan te tonen.
Gebruik van maagzuurremmers en magnesiumtekort
Het mechanisme achter het ontstaan van magnesiumtekort bij maagzuurremmers is waarschijnlijk te wijten aan de verhoging van de pH in de maag. Dit leidt tot een minder goed werkend magnesiumkanaal in de darmen en hierdoor kan er minder opname van magnesium plaatsvinden. De gangbare methode voor het vaststellen van een magnesiumtekort meet de totale hoeveelheid magnesium in het bloed en kan een onderschatting van het magnesiumtekort geven. Dat komt doordat slechts 0,3-2 procent van de totale hoeveelheid magnesium in het bloed zit. De rest zit in de botten, cellen, spieren, organen en zenuwweefsel. Een normale magnesiumconcentratie in het bloed sluit een magnesiumdeficiëntie dus niet uit. Hiervoor kunnen aanvullende testen gedaan worden zoals een magnesiumretentietest, waarbij intraveneus magnesium wordt toegediend en berekend hoeveel procent van de toegediende infusie door de patiënt in 24 uur wordt opgenomen. Een fractionele magnesiumexcretie waarbij de fractionele magnesium excretie in een portie urine wordt berekend, of de 24-uursmagnesiumuitscheiding in urine.
Referenties:
Vijf vragen over magnesium aan Jeroen de Baaij. (2023, 10 oktober). https://www.radboudumc.nl/nieuws/2023/vijf-vragen-over-magnesium-aan-jeroen-de-baaij
Magnesium: vergeten mineraal staat volop in de belangstelling. (2024, 6 juni). https://www.radboudumc.nl/nieuws/2024/magnesium-vergeten-mineraal-staat-volop-in-de-belangstelling
Nutriëntenstatus bij protonpompremmers. (2018). https://www.npninfo.nl/wp-content/uploads/2020/09/fs_nutri%C3%ABntenstatus_bij-_protonpompremmers_20190221-1.pdf