NAD, de co-enzymvorm van vitamine B3, is van cruciaal belang voor een gezond cellulair metabolisme en de overleving van lichaamscellen. Met het ouder worden neemt de NAD-voorraad af. Suppletie met een specifieke combinatie van vitamine B3 met D-ribose zou kunnen helpen om de NAD-concentratie op te peil te houden.
Bij het ouder worden daalt van nature de hoeveelheid NAD in het lichaam. NAD is van cruciaal belang voor de productie van cellulaire energie (ATP). Vroegtijdige of overmatige afname van beschikbaar NAD wordt niet alleen geassocieerd met vroegtijdige veroudering, neurodegeneratie en cognitieve achteruitgang, maar daarnaast ook met aandoeningen zoals overgewicht, hart- en vaatziekten en diabetes type 2 [1].
Recent gepubliceerde resultaten van een Amerikaanse pilotstudie ondersteunen het concept dat suppletie met nicotinamide (vitamine B3) in combinatie met D-ribose in een specifieke verhouding de NAD-concentratie op peil kan houden bij het ouder worden [2]. Bovendien lijkt het supplement een positieve invloed te hebben op de glucosehuishouding.
Toename van NAD
In deze verkennende placebo-gecontroleerde cross-over studie kregen 18 gezonde proefpersonen (35-65 jaar oud) een week lang het supplement of placebo. Na zeven dagen wash-out werden de groepen gewisseld, zodat de deelnemers die eerst het supplement hadden gekregen een week lang placebo kregen, of andersom.
De suppletiegroep kreeg 2560 mg D-ribose met 480 mg vitamine B3 per dag (2 maal 2000 mg supplement per dag). De leeftijd van de meeste deelnemers was begin vijftig, een leeftijd waarop de eerste gezondheidsproblemen ontstaan die gezond ouder worden in de weg staan.
Het eerste dat de onderzoekers wilden weten was het effect op de concentratie van NAD, gemeten in het bloed. Daarnaast bekeken ze ook het effect op ATP-spiegels, oxidatieve stress, gemeten aan de hand van glutathionspiegels, en op het stressniveau door meting van de ochtendspiegels van cortisol. Tot slot voerden de onderzoekers een orale glucosetolerantietest uit.
Leverwaarden, hartslag, bloeddruk en bloedbeeld werden gemeten om te zien of het supplement in deze dosering veilig is en goed verdragen wordt.
De studie laat zien dat het nicotinamide/D-ribose-supplement inderdaad een toename geeft van NAD vanaf vijf dagen gebruik [2].
De bloedspiegels stegen gemiddeld met 10%. Een grotere toename werd gevonden in de concentratie NADP+, een ander molecuul dat belangrijk is in de energiestofwisseling. Gemiddeld nam deze concentratie met respectievelijk 19, 27 en 19 procent toe op de dagen 3, 5 en 8. Ook was er een stijgende trend te zien in de ATP-bloedspiegels [2].
Verbetering controle glucose-spiegel
Verder bleek op basis van de glucosetolerantie-test dat bij de deelnemers die gedurende acht dagen nicotinamide/D-ribose hadden gebruikt, de postprandiale glucose-spiegel verbeterd was. De bloedsuiker daalde bij deze groep sneller dan bij de mensen die placebo hadden gekregen, zonder daarbij de insulineaanmaak te verhogen. De resultaten wijzen op een verbeterde insuline-gevoeligheid en metabole flexibiliteit.
Aanpassing aan stress
Stress en aging zijn nauw met elkaar verbonden. Het op peil houden van cellulaire NAD-niveaus is zowel van belang bij het ouder worden als bij adaptatie aan stress. Het vermogen van het lichaam om de energiebehoefte aan te passen in relatie tot de stressrespons hangt samen met de lichaamsconcentraties van NAD en ATP.
De pilotstudie laat zien dat suppletie met de specifieke combinatie van nicotinamide met D-ribose niet alleen het energieniveau positief kan beïnvloeden, maar bovendien een effect heeft op het stresshormoon cortisol. De ochtend bloedspiegels daalden met 10% [2].
Verder vonden de onderzoekers een hogere glutathionspiegel bij de mensen die het supplement hadden gebruikt. Verhoging van zowel NAD als glutathion heeft een remmende invloed op veroudering. Wanneer ATP en NAD toenemen samen met glutathion, neemt ook de afgifte van cortisol af, via een dempende invloed op het sympathische zenuwstelsel [2].
NAD-pool
De NAD-pool in lichaamscellen wordt deels op peil gehouden door recycling van verbruikt NAD (salvage route) en deels door in het lichaam nieuwgevormd NAD (de novo syntheseroute). Bij de recycling wordt vitamine B3 opnieuw omgevormd tot NAD. Hiervoor wordt ook vitamine B3 uit de voeding gebruikt.
De de novo syntheseroute verloopt lang niet bij iedereen optimaal, door de aanwezigheid van genvarianten die leiden tot inactieve of minder actieve enzymen [4]. Daardoor kan de behoefte aan vitamine B3 voor de productie van NAD verhoogd zijn, zoals bij chronische stress en/of oxidatieve stress.
Goede verdraagbaarheid
Het is belangrijk om op te merken dat zowel nicotinamide als D-ribose een lange en veilige gebruiksgeschiedenis kennen. Suppletie met nicotinamide-riboside (NR), een metaboliet in de NAD-stofwisseling, en enkelvoudige nicotinamide leiden vaak tot een overmatige productie van bijproducten in de NAD-stofwisseling, die bijwerkingen kunnen geven.
In de pilotstudie liet de combinatie van nicotinamide met D-ribose deze stijging niet zien en bijwerkingen werden dan ook niet gevonden. De combinatie van de twee stoffen lijkt qua verdraagbaarheid gunstiger te zijn boven suppletie met NR of nicotinamide alleen. Vervolgonderzoeken moeten hier meer duidelijkheid over geven.
Referenties:
- Clement J, Wong M, Poljak A, et al. The Plasma NAD(+) Metabolome Is Dysregulated in “Normal” Aging. Rejuvenation Res. 2019 Apr;22(2):121-130.
- Xue Y, Shamp T, Nagana Gowda, et al. A Combination of Nicotinamide and D-Ribose (RiaGev) Is Safe and Effective to Increase NAD+ Metabolome in Healthy Middle-Aged Adults: A Randomized, Triple-Blind, Placebo-Controlled, Cross-Over Pilot Clinical Trial. Nutrients 2022;14(11):2219.
- Picard M, McEwen BS, Epel ES, et al. An energetic view of stress: Focus on mitochondria. Front Neuroendocrinol. 2018 Apr;49:72-85.
- Cuny H, Rapadas M, Gereis J, et al. NAD deficiency due to environmental factors or gene-environment interactions causes congenital malformations and miscarriage in mice. Proc Natl Acad Sci U S A. 2020 Feb 18;117(7):3738-3747.
Bron: Springfield Nutra