Het eiwit lactoferrine speelt een rol in verschillende fysiologische processen, waaronder het moduleren van het immuunsysteem en de regulering van de ijzerstofwisseling. Deze lichaamseigen stof is anti-inflammatoir en het heeft een antioxidant-werking. Lactoferrine blijkt ook belangrijk te zijn voor een gezonde hersenontwikkeling en op oudere leeftijd voor bescherming tegen neurodegeneratieve aandoeningen.
Lactoferrine blijkt gedurende het gehele leven een rol te spelen binnen het centrale zenuwstelsel. Met name de gezondheid en ontwikkeling van het centrale zenuwstelsel zou beïnvloed kunnen worden door de stof. De bloed-hersenbarrière bevat lactoferrine-receptoren, waardoor de stof gemakkelijk in de hersenen opgenomen kan worden. Ook de afweercellen in het centrale zenuwstelsel, zoals astrocyten en microgliacellen, staan onder andere onder invloed van lactoferrine [1].
Klinische- en preklinische studies wijzen op een rol voor de toepassing van lactoferrine (uit koemelk) bij kinderen die te vroeg geboren zijn; bij mensen die gedurende het leven hersenschade hebben opgelopen; en bij neurodegeneratieve aandoeningen, waaronder de ziekte van Alzheimer en de ziekte van Parkinson.
Vroege hersenontwikkeling
Op basis van ervaringen in de kliniek zijn met name kinderen die een perinatale infectie doormaken, te vroeg worden geboren of kinderen die tijdens de zwangerschap zijn achtergebleven in hun groei, gevoeliger voor verstoring van de hersenontwikkeling [2].
Interessant is om te zien dat de melk van moeders van te vroeg geborenen een hogere concentratie lactoferrine bevat, dan de melk van moeders met kinderen die op tijd zijn geboren. Bovendien neemt de concentratie lactoferrine in de tijd bij de eerste groep langzamer af [3].
Wetenschappers hebben dan ook geprobeerd de rol van lactoferrine in de hersenontwikkeling beter in kaart te brengen.
Hersenen van te vroeg geboren kinderen zijn niet alleen gevoelig voor een verhoogde ontstekingsgraad. Ook een disbalans in de productie en het opruimen van vrije radicalen werkt hersenschade in de hand. Deze disbalans ontstaat omdat het lichaamseigen antioxidantsysteem nog niet volledig is ontwikkeld en de hersenen een relatief hoge concentratie vrij ijzer bevat dat gemakkelijk oxideert. Behandeling die zich richt op zowel ontstekings-remming als het verhogen van de antioxidantcapaciteit heeft dan ook de voorkeur.
Lactoferrine kan zowel de ontstekingsgraad verlagen als vrij ijzer binden. Ondanks de vele aanwijzingen uit preklinisch onderzoek voor een beschermende rol van lactoferrine voor de premature hersenen, is er nog weinig klinisch onderzoek beschikbaar.
Risico op vroeggeboorte
Een studie bij 128 vrouwen in de 20e-24e zwangerschapsweek met een verhoogd risico op vroeggeboorte – vanwege een verhoogde concentratie interleukine-6 en een korte lengte (vroegtijdige rijping) van de cervix (25-29 mm) – liet zien dat vaginale toediening van 300 mg lactoferrine per dag leidde tot duidelijke ontstekingsremming en een toegenomen cervixlengte [2].
Ouderen, Alzheimer en Parkinson
Mensen met Alzheimer hebben een opvallend lage concentratie lactoferrine in hun speeksel, dat verband houdt met immunologische verstoringen die bij Alzheimer worden gezien [4].
Een van de hypotheses bij deze observatie is dat een lage concentratie lactoferrine in de mond, een disbalans in de mondflora tot gevolg heeft. Zowel bij Alzheimer als bij Parkinson zijn er aanwijzingen dat de mondflora een rol speelt in de pathofysiologie van de neurodegeneratieve aandoeningen [1,5].
Bovendien zijn er veranderingen gevonden in de concentratie lactoferrine in de hersenen. Zo heeft men bij zowel Parkinson als Alzheimer gezien dat de concentratie lactoferrine in de hersenen is verhoogd. De verstoorde ijzerstofwisseling in het brein en de verhoogde inductie van ferroptose (geprogrammeerde celdood onder invloed van ijzer) kan een reden hiervoor zijn. Het lichaam probeert kennelijk via lactoferrine te compenseren voor (inflammatie door) het ijzeroverschot en erger te voorkomen.
Intranasale toediening van lactoferrine in een preklinisch model voor Alzheimer liet zien dat lactoferrine zenuwbeschermend werkte. Cognitieve achteruitgang werd afgeremd en de vorming van amyloïd-β was afgenomen [1,2,6].
Ook verschillende preklinische studies bij de ziekte van Parkinson laten een positief effect zien van suppletie met lactoferrine [1,2].
Conclusie
Lactoferrine lijkt beschermende effecten te hebben op de neonatale hersenen door vroeggeboorte te voorkomen of ontstekingsprocessen tijdens de zwangerschap te verminderen. Bij te vroeg geboren baby’s zou lactoferrine de hersenontwikkeling kunnen optimaliseren.
Naast deze effecten op de vroege hersenontwikkeling, is lactoferrine ook een goede kandidaat om in te zetten ter preventie of behandeling van neurodegeneratieve aandoeningen bij ouderen.
Over de rol van de verschillende vormen van lactoferrine, de gebruikte dosering, toepassingsduur en toepassingsroute, zowel tijdens de zwangerschap als op latere leeftijd, is echter meer onderzoek nodig.
Referenties:
- Li Y-Q, Guo C. A Review on Lactoferrin and Central Nervous System Diseases. Cells. 2021 Jul 17;10(7):1810.
- Schirmbeck GH, Sizonenko S, Sanches EF. Neuroprotective Role of Lactoferrin during Early Brain Development and Injury through Lifespan. Nutrients. 2022 Jul 17;14(14):2923.
- Wang B. Molecular Determinants of Milk Lactoferrin as a Bioactive Compound in Early Neurodevelopment and Cognition. J Pediatr. 2016 Jun 1;173:S29–36.
- Bermejo-Pareja F, del Ser T, Valentí M, et al. Salivary lactoferrin as biomarker for Alzheimer’s disease: Brain-immunity interactions. Alzheimer’s Dement. 2020 Aug 16;16(8):1196–204.
- Olsen I, Singhrao SK. Low levels of salivary lactoferrin may affect oral dysbiosis and contribute to Alzheimer’s disease: A hypothesis. Med Hypotheses. 2021 Jan 1;146:110393.
- Naidu SAG, Wallace TC, Davies KJA, et al. Lactoferrin for Mental Health: Neuro-Redox Regulation and Neuroprotective Effects across the Blood-Brain Barrier with Special Reference to Neuro-COVID-19. Journal of Dietary Supplements. Taylor & Francis; 2021. p. 1–35.
Bron: Springfield Nutra