Mexicaanse onderzoekers hebben het effect van vitamine C, vitamine E, N-acetylcysteïne of melatonine bestudeerd bij patiënten die in een septische shock zitten. De antioxidanten verlaagden ontstekingsmarkers, markers voor oxidatieve stress en de score voor orgaanfalen. De resultaten prikkelen onderzoekers om in de toekomst combinaties van deze antioxidanten te testen.
De helft van de patiënten met een septische shock belandt op de intensive care, wereldwijd vormt sepsis een grote druk op de ziekenhuizen. De oorzaak is een te grote inflammatoire respons op infecties te wijten aan een slechte coördinatie van de immuunrespons. Onlosmakelijk hiermee verbonden is oxidatieve stress, die dan een grote piek kent. Artsen proberen vooral inflammatie te beteugelen, maar zonder veel succes.
De belangrijkste bevinding van de Mexicaanse onderzoekers was de daling in de score voor orgaanfalen, die in de vitamine C-, N-acetylcysteïne- en melatoninegroepen duidelijker plaatsvond dan in de vitamine E- en controlegroepen. De metingen werden na vijf dagen behandeling verricht.
Alle antioxidanten verhoogden het IL2-niveau, een ontstekingsremmende cytokine. Maar enkel voor vitamine E was dat effect significant. Vitamine E had ook een gunstige invloed op IL4, maar net niet significant, en op IL12. Dat interleukine duwt een ontstekingsreactie in de juiste richting, bijvoorbeeld door de productie van het antivirale interferon-γ te verhogen. Tegelijkertijd kan IL12 aan de cytokinestorm deelnemen.
Ook N-acetylcysteïne verhoogde het IL12-niveau, en een ander ontstekingsremmend cytokine, IL10. N-acetylcysteïne leek TGFβ te verhogen, een andere immuunstof betrokken in de strijd tegen virussen. In de controlegroep nam dat niveau toe. IL6 was hoger dan normaal bij de patiënten met septische shock, maar vitamine C, melatonine en N-acetylcysteïne verlaagden dat niveau.
De antioxidanten verhinderden dat het seleniumniveau daalde zoals dat gebeurde in de controlegroep. Het behoud van selenium kan belangrijk zijn in de strijd tegen oxidatieve stress, vooral tijdens een levensbedreigende episode. Belangrijke antioxidantenzymen hebben selenium nodig. Verder verhoogde N-acetylcysteïne het glutathionniveau, terwijl vitamine C en vitamine E voor een daling in lipide-peroxidatie zorgde.
Individuele antioxidanten hebben verschillende effecten op ontstekings- en antioxidantmarkers, en daarbij kunnen we niet om de individuele context heen. Per groep deden circa 25 patiënten mee, nog veel te weinig om duidelijke effecten aan het licht te brengen. De onderzoekers hopen dat combinaties van antioxidanten beter zullen werken.
Referentie:
Pérez-Torres I, Aisa-Álvarez A, Casarez-Alvarado S et al. Impact of Treatment with Antioxidants as an Adjuvant to Standard Therapy in Patients with Septic Shock: Analysis of the Correlation between Cytokine Storm and Oxidative Stress and Therapeutic Effects. Int J Mol Sci. 2023; 24(23) doi:10.3390/ijms242316610