Terugkerende blaasontstekingen bij postmenopauzale vrouwen kunnen de kwaliteit van leven nadelig beïnvloeden. Strategieën ter preventie van infectie zijn dan ook nodig.
Vaginaal gebruik van oestrogeen kan helpen de aandoening onder controle te krijgen. Het gebruik van cranberry’s lijkt echter even effectief te zijn.
Vrouwen hebben na de overgang meer kans op blaasontsteking door de daling van oestrogeen. Een lagere oestrogeenspiegel leidt tot atrofie van de slijmvliezen en verandert de bacteriële samenstelling van de vaginale- en blaasflora. Deze factoren maken het voor ongunstige bacteriën makkelijker om zich te verplaatsen en te hechten aan het blaasslijmvlies. Inderdaad zien huisartsen een blaasontsteking het vaakst bij vrouwen die ouder zijn dan 65 jaar [1].
Terugkerende blaasontsteking bij postmenopauzale vrouwen worden profylactisch behandeld met oestrogeencrème welke lokaal wordt aangebracht of met een antibioticum zoals trimethoprim. Deze middelen kunnen echter gepaard gaan met bijwerkingen.
Cranberry’s (veenbessen) worden wereldwijd al vele jaren gebruikt ter voorkoming van blaasontstekingen. In verschillende studies is aangetoond dat het gebruik van cranberry’s het aantal symptomatische infecties bij vrouwen met terugkerende blaasontstekingen kan verminderen. Dit geldt met name wanneer er sprake is van door Escherichia coli veroorzaakte gerelateerde infecties. Diverse studies gaven aan dat er in cranberry’s stoffen aanwezig zijn die zorgen voor een verminderde hechting van E. coli aan de blaaswand, waardoor kolonisatie in de blaas wordt bemoeilijkt [2].
Cranberry vermindert aantal terugkerende blaasontstekingen
Het dagelijks gebruik van cranberry’s leidt bij postmenopauzale vrouwen tot 30-40% afname van het aantal terugkerende blaasontstekingen [2]. Dit maakt cranberry een interessante niet-antibiotische behandeloptie. Te meer omdat het onzeker is of profylaxe met trimethoprim zorgt voor minder blaasontstekingen dan cranberryextract [1].
In de NHG-richtlijn (huisartsenstandaard) voor blaasontsteking staat vermeld dat het gebruik van cranberrypreparaten niet wordt afgeraden en dat het gebruik in overleg met de patiënt overwogen kan worden [1].
In een recente publicatie van Stair en collega’s wordt beschreven dat bij postmenopauzale vrouwen met blaasontstekingen, zowel gebruik van vaginale oestrogeencrème als cranberry, effectieve niet-antibiotische preventieve strategieën zijn. Deze behandelopties kunnen zowel in serie als tegelijkertijd worden ingezet, afhankelijk van de voorkeur van de patiënt en het eventuele optreden van bijwerkingen [3].
Cranberry tabletten of drank
Zowel cranberrytabletten (2 maal daags 500 mg of een equivalent hiervan) als cranberrydrank kunnen worden gebruikt ter voorkoming van een terugkerende blaasontsteking.
Cranberrydrank wordt echter meestal matig verdragen [1]. Bovendien bevat cranberrydrank meestal suiker.
Cranberrytabletten worden over het algemeen goed verdragen en geven geen ernstige bijwerkingen. Ten opzichte van antibiotica-profylaxe heeft cranberryprofylaxe als groot voordeel dat het niet bijdraagt aan bacteriële resistentie tegen antibiotica [2]. Dit maakt de toepassing van cranberry’s bij postmenopauzale vrouwen met terugkerende blaasontsteking aanbevelenswaardig.
Referenties:
- NHG-Standaard M05. Urineweginfecties. Apr 2020.
https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/urineweginfecties#volledige-tekst - Leonardo Alves TM, et al. Toepassing van antibiotica en alternatieven; Kansen en belemmeringen. 10-10-2019.
https://www.rivm.nl/publicaties/toepassing-van-antibiotica-en-alternatieven-kansen-en-belemmeringen - Stair SL, Palmer CJ & Lee UJ. Evidence-based review of nonantibiotic urinary tract infection prevention strategies for women: a patient-centered approach. Curr Opin Urol. 2023 May 1;33(3):187-192.
Bron: Springfield Nutra