Functionele dyspepsie komt veel voor en de klachten ervan hebben vaak grote invloed op het dagelijks leven. Maagklachten bij dyspepsie komen voort uit spijsverteringsproblemen. Kurkuma (geelwortel) wordt al heel lang traditioneel gebruikt bij spijsverterings- en maagklachten. Voor de behandeling met medicijnen worden vaak maagzuurremmers voorgeschreven. De effectiviteit van curcumine, het werkzame bestanddeel in kurkuma, is onlangs vergeleken met een van de sterkste maagzuurremmers.
Functionele dyspepsie gaat vaak gepaard met pijn in de bovenbuik (maagpijn). Wanneer functionele dyspepsie behandeld wordt met maagzuurremmers dan dient dit volgens de standaard (NHG-standaard maagklachten) stapsgewijs te gebeuren:
• eerst maagzuurbinders (antacida);
• bij onvoldoende effect gevolgd door maagzuurremming met H2-antagonisten;
• als laatste protonpompremmers wanneer ook H2-antagonisten onvoldoende effect hebben.
Op deze manier kunnen onnodige (en ernstige) bijwerkingen vermeden worden.
Protonpompremmers kunnen namelijk bij langdurig gebruik leiden tot ernstige bijwerkingen, zoals botfracturen, nierschade, kolonisatie met multiresistente bacteriën en tekorten aan vitamine B12, magnesium en ijzer.
Kurkuma
Curcumine wordt doorgaans goed verdragen en kent bij normaal gebruik geen ernstige bijwerkingen.
In een reviewstudie van de gezaghebbende Cochrane Library wordt geconcludeerd dat kurkuma (Cucuma longa L.) ten opzichte van placebo een verbetering van globale symptomen van dyspepsie kan geven en tevens de kwaliteit van leven kan verbeteren. Wat bijwerkingen betreft werd er geen verschil gevonden met placebo [1].
In een Thaise studie uitgevoerd door gastro-enterologen bleek kurkumapoeder niet alleen effectiever te zijn dan placebo, maar ook even effectief als omeprazol, een veel gebruikte protonpompremmer. Er was met name een verbetering in dyspeptische pijnklachten. Aan deze studie namen 132 patiënten deel met functionele dyspepsie [2].
Curcumine
In een tweede Thaise studie bleek ook curcumine, het meest onderzochte werkzame bestanddeel van kurkuma, even effectief te zijn als omeprazol [3]. De 151 deelnemers hadden functionele dyspepsie volgens de Rome IV criteria en werden verdeeld over drie groepen:
• groep 1: 20 mg omeprazol met curcumine-placebo;
• groep 2: 4 maal daags 500 mg curcumine met omeprazolplacebo;
• groep 3: de combinatie van omeprazol met curcumine.
De behandeling duurde 28 dagen.
Aan het begin van de studie hadden de drie groepen vergelijkbare Severity of Dyspepsia Assessment-scores (SODA-scores) voor pijn-intensiteit, andere niet-pijn gerelateerde klachten en tevredenheid over de gezondheid in relatie tot de dyspepsieklachten.
Na 28 dagen waren de SODA-scores voor dyspepsieklachten significant en vergelijkbaar verbeterd in alle groepen. Alleen in de curcuminegroep verbeterde ook de SODA-tevredenheidsscore. Na 56 dagen waren de scores nog verder verbeterd.
De combinatie van omeprazol met curcumine bleek geen toegevoegde waarde te hebben. De curcumine werd goed verdragen en er traden geen ernstige bijwerkingen op [3].
Ook in een lagere dosering kan curcumine dyspepsieklachten verminderen. In een Iraanse studie bij 75 patiënten met functionele dyspepsie verbeterde de ernst van de klachten na een maand significant meer in de groep die een H2-antagonist kreeg (famotidine, 40 mg/d) in combinatie met 500 mg curcumine per dag, vergeleken met de groep die famotidine met placebo kreeg. Na een follow-up van dertig dagen waren de klachten nog verder verbeterd in de groep met curcumine [4].
Het waargenomen effect van curcumine op pijn bij dyspepsie komt mogelijk tot stand via een effect op een bepaalde pijnreceptor, namelijk transient receptor potential vanilloid 1 (TRPV1) [3], ook wel bekend als de capsaïne-receptor. Capsaïcine is het scherpe bestanddeel van rode chilipeper. Curcumine kan de activering van TRPV1 remmen [3].
Referenties:
- Báez G, Vargas C, Arancibia M, et al. Non-Chinese herbal medicines for functional dyspepsia. Cochrane Database Syst Rev. 2023 Jun 15;6(6):CD013323.
- Yongwatana K, Harinwan K, Chirapongsathorn S, et al. Curcuma longa Linn versus omeprazole in treatment of functional dyspepsia: A randomized, double-blind, placebo-controlled trial. J Gastroenterol Hepatol. 2022 Feb;37(2):335-341.
- Kongkam P, Khongkha W, Lopimpisuth C, et al. Curcumin and proton pump inhibitors for functional dyspepsia: a randomised, double blind controlled trial. BMJ Evid Based Med. 2023 Sep 11:bmjebm-2022-112231.
- Panahi Y, Karbasi A, Valizadegan G, et al. Effect of Curcumin on Severity of Functional Dyspepsia: a Triple Blinded Clinical Trial. Adv Exp Med Biol. 2021;1308:119-126.
Bron: Springfield Nutra