Fijnstof op de slaapkamer van studentenhuizen tast onmiddellijk geheugen en denkvermogen aan. Dat schrijven onderzoekers van de Peking Universiteit in het vakblad Environmental Science & Technology. Een luchtfilter tijdens de nacht herstelt daarentegen de cognitieve score. Zelfs binnenconcentraties lager dan de aanbevelingen van de WHO zijn hoog genoeg om hersenschade te veroorzaken.
De onderzoekers legden ook het metabolisme van de studenten onder de loep. Ze vonden onrustwekkende veranderingen in het metabolisme rond dopamine en histidine. Dopamine is een veelvoorkomende neurotransmitter in de hersenen, afkomstig van levodopa. Fijnstof leek het levodopa-niveau met 33% te verhogen. Histidine is het aminozuur nodig voor de aanmaak van histamine, de immuunstof betrokken bij allergieën maar ook in de hersenen actief als neurotransmitter. Van histidine is aangetoond dat suppletie de cognitie kan versterken. Tot slot verminderde fijnstof de zuurstofverzadiging tijdens slaap.
Fijnstof staat vooraan het lijstje van omgevingsfactoren die de ziektevrije levensduur doen afnemen. Op lange termijn zou het dementie veroorzaken en recente studies melden ook acute effecten.
De onderzoekers kozen studentenkamers uit die naast een drukke weg liggen, blootgesteld aan de typische luchtvervuiling van een metropool. In de slaapkamers werden hoogefficiënte luchtfilters geïnstalleerd, die ook in een nepstand gezet konden worden. De filters werden vier dagen lang aangezet (actief of nep). Vervolgens, na twee weken studiepauze te hebben ingelast, werden de filters weer aangezet (nep of actief). De filters haalden ongeveer drie kwart van de PM1- tot PM10-fijnstofpartikels uit de lucht.
Een belangrijke observatie was dat ook in de kamers waar de fijnstofconcentratie bij aanvang van de studie al aan de lage kant was - zelfs lager dan WHO-aanbeveling van 15 mcg/m³ PM2.5 - de invloed op het metabolisme nog steeds meetbaar was. Dit onderstreept nog maar eens hoe laag de schadende drempelwaarde ligt.
Referentie:
Yang D, Zhang W, Li L et al. Cognitive Benefits of Reducing Indoor Particulate Matter Exposure During Sleep: New Evidence from a Randomized, Double-blind Crossover Trial. Environ Sci Technol. 2024; 58(47):20873-20882 doi:10.1021/acs.est.4c07326