Naar schatting gebruikt 80% van de kankerpatiënten complementaire middelen in combinatie met hun antikankertherapie. Vrouwen met borstkanker die (na)behandeld worden met tamoxifen gebruiken vaak ook supplementen met groene thee. Rotterdamse oncologen onderzochten of dit veilig kan.
Voedingssupplementen met groene thee zijn een van de meest populaire supplementen bij patiënten met borstkanker. In veel gevallen gebruiken deze patiënten de groene thee-supplementen naast hun behandeling met tamoxifen.
Preklinische studies laten vele kankerremmende effecten zien van groene thee, waaronder vermindering van oxidatieve schade, inductie van apoptose, remming van angiogenese en beïnvloeding van celgroei-regulerende processen. Met name het catechine EGCG (epigallocatechine-3-gallaat) wordt aangewezen als werkzaam bestanddeel.
Oncologen van het Erasmus MC Kanker Instituut (Rotterdam) onderzochten het effect van gebruik van groene thee-capsules op de bloedspiegels van tamoxifen en endoxifen, de belangrijkste actieve metaboliet van tamoxifen. Zij voerden een cross-over onderzoek uit bij 14 vrouwen met borstkanker die behandeld werden met tamoxifen. Alleen personen met een normale activiteit van leverenzymen die betrokken zijn bij de metabolisering van tamoxifen konden deelnemen aan de studie. Het gemiddelde tamoxifengebruik voorafgaand aan deelname aan de studie was bijna een jaar [1].
In de ene studieperiode kregen de deelneemsters 28 dagen lang monotherapie met eenmaal daags tamoxifen (20 mg; in één enkel geval 40 mg), gevolgd door 14 dagen tamoxifen in combinatie met tweemaal daags capsules met 1000 mg groene thee (waarin 150 mg EGCG/1000 mg), of andersom.
In de tweede periode werd dit omgedraaid. De 24-uurs blootstelling aan endoxifen na gebruik van tamoxifen en na gebruik van de combinatie van tamoxifen met groene thee werden met elkaar vergeleken.
De dosis van de gebruikte capsules komt overeen met ongeveer 5-6 koppen groene thee (als thee).
Tegen de verwachting in werd er geen verschil gezien tussen de endoxifenspiegels bij gebruik van tamoxifen met of zonder groene thee. Ook de tamoxifenspiegels waren niet verschillend. De combinatie werd verder goed verdragen. Gezien de uitkomsten van preklinische studies lag het in de verwachting dat supplementen met groene thee of EGCG de opname van tamoxifen zouden beïnvloeden en de bloedspiegels van actieve metabolieten zouden verlagen.
Op grond van deze resultaten concluderen de onderzoekers dat het gebruik van groene thee-supplementen niet ontmoedigd hoeft te worden bij patiënten die behandeld worden met tamoxifen [1].
Opgemerkt dient te worden dat tamoxifengebruiksters in de meeste gevallen zelf niet weten of zij normale metaboliseerders zijn van tamoxifen. De functionaliteit van het belangrijkste enzym dat nodig is voor de werking van tamoxifen (CYP2D6) varieert tussen etnische groepen. Ongeveer 71% van de Europees Kaukasische mensen heeft een normale CYP2D6-activiteit. Bij Aziaten en Afrikanen is dit bij 50% het geval en heeft 41%, respectievelijk 35% een verlaagde activiteit [2].
Een verlaagde activiteit van CYP2D6 kan leiden tot een verminderde werkzaamheid van tamoxifen. Bij vrouwen met een verlaagde activiteit van CYP2D6 kan de werkzaamheid van tamoxifen mogelijk nog verder afnemen door gebruik van groene thee. In die gevallen zouden supplementen met groene thee mogelijk wel vermeden moeten worden.
Referenties:
- Braal CL, Hussaarts KGAM, Seuren L, et al. Influence of green tea consumption on endoxifen steady-state concentration in breast cancer patients treated with tamoxifen. Breast Cancer Res Treat. 2020 Nov;184(1):107-113.
- KNMP. Algemene achtergrondtekst Farmacogenetica – CYP2D6.
https://www.knmp.nl/downloads/g-standaard/farmacogenetica/achtergrondtekst-Farmacogenetica-CYP2D6-feb2020.pdf, geraadpleegd sept. 2020.
bron: Springfield Nutra