Galstenen zijn stenen die gevormd worden in de gal. Er zijn verschillende soorten galstenen, maar de meest voorkomende zijn zogenaamde cholesterolgalstenen die voor het grootste deel uit cholesterol bestaan en voor de rest uit bilirubine (een afbraakproduct van hemoglobine) en calcium.
De aanwezigheid van galstenen (cholelithiasis) kan gepaard gaat met pijn, ontsteking en vaak ook met bijkomende bacteriële infecties. Galstenen kunnen de galfunctie verstoren en de galstroom blokkeren en ontsteking van de galblaas, de galwegen of de pancreas veroorzaken. Dit kan ernstig en levensbedreigend zijn.
Naar schatting 20% van de bevolking ontwikkelt in zijn of haar leven galstenen in de galblaas. Omdat men tot nog toe geen doeltreffende behandeling heeft voor galstenen, wordt in de meeste gevallen van terugkerende galstenen de galblaas verwijderd (cholecystectomie).
Er zijn medicijnen voor het oplossen van galstenen, zoals ursochol (ursodeoxycholzuur), maar daarmee worden galstenen meestal niet volledig verwijderd en vaak komen ze na verloop van tijd gewoon terug.
Galstenen kunnen ook verbrijzeld worden met ultrasoon golven, maar dat kan dan weer inwendige bloedingen veroorzaken en geeft bovendien een hoog risico op terugkeer van de stenen.
Het verwijderen van de galblaas heeft nadelige gevolgen voor de gezondheid. Doordat het pompmechanisme van de gal verdwijnt, is er onvoldoende galuitscheiding en een belemmerde galstroom naar de dunne darm, met als gevolg een slechte vertering en opname van voedsel, vooral van vetten en vetoplosbare nutriënten.
Gal bevat galzouten (nodig voor de vertering van vetten), cholesterol en bilirubine. Gal is nodig voor het verteren van vet, calcium en eiwitrijk voedsel, voor het afvoeren van gifstoffen uit de lever en voor het afvoeren van cholesterol. Gal regelt het zuur-base evenwicht in de darmen en voorkomt dat schadelijke bacteriën zich opstapelen in de dikke darm.
In dierenonderzoek is aangetoond dat knoflook en uien de kans op galstenen en de ernst van galstenen verminderen (Vidyashankar S, 2009). Ze kunnen zelfs bestaande galstenen afbreken. Knoflookolie lost galstenen sneller en beter op dan monoctanoine, een stof die daarvoor gebruikt wordt (Nijhawan S, 2000).
In een studie bij muizen verminderde het aantal cholesterolgalstenen met 53 tot 59% door het eten van knoflook en/of uien. Rauwe knoflook was efficiënter dan verhitte knoflook. Bij uien maakte het geen verschil of de uien rauw gegeten werden of gekookt (Vidyashankar S, 2010).
Knoflook en uien stimuleren de afbraak van cholesterol in galzouten, die in de darm uitgescheiden worden en helpen bij de vertering van vet voedsel.
Andere specerijen die galstenen voorkomen en oplossen zijn curcumine (geelwortel, Curcuma longa), capsaïcine (rode peper, Capsicum annuum) en fenegriek (Trigonella foenum-graecum) (Srinivasan K, 2015).
© Hilde Maris
1. Nijhawan S, Agarwal V, Sharma D, Rai RR. Evaluation of garlic oil as a contact dissolution agent for gallstones: comparison with monooctanoin. Trop Gastroenterol. 2000 Oct-Dec;21(4):177-9.
2. Srinivasan K. Anti-cholelithogenic Potential of Dietary Spices and Their Bioactives. Crit Rev Food Sci Nutr. 2015 Jul 6:0.
3. Vidyashankar S, Sambaiah K, Srinivasan K. Dietary garlic and onion reduce the incidence of atherogenic diet-induced cholesterol gallstones in experimental mice. Br J Nutr. 2009 Jun;101(11):1621-9.
4. Vidyashankar S, Sambaiah K, Srinivasan K. Regression of preestablished cholesterol gallstones by dietary garlic and onion in experimental mice. Metabolism. 2010 Oct;59(10):1402-12.
Bron: PlaceboNocebo
