Voedingssuppletie met een combinatie van luteïne met zeaxanthine kan de progressie van AMD afremmen [1]. Nieuw onderzoek uit Maastricht laat zien dat luteïne ook buiten het oog, in het lichaam, ontstekingsremmende effecten heeft. Dit speelt mogelijk een rol bij de preventie van maculadegeneratie op latere leeftijd.
Luteïne wordt in combinatie met zeaxanthine toegepast ter preventie van leeftijdsgebonden maculadegeneratie (AMD). Maculadegeneratie is een van de belangrijkste oorzaken van verlies van het gezichtsvermogen en blindheid bij ouderen.
Luteïne en zeaxanthine zijn vrijwel de enige carotenoïden die aanwezig zijn in de gele vlek (macula) in het netvlies, waar ze een belangrijke functie vervullen ter bescherming van de lichtgevoelige receptoren. De macula is de plek in het netvlies waar we het scherpst zien en de kleinste details kunnen waarnemen.
Recent zijn wetenschappers geïnteresseerd geraakt in de rol van het complementsysteem bij de ontwikkeling van ouderdomsmaculadegeneratie (AMD) [2]. Het complementsysteem maakt deel uit van het aangeboren immuunsysteem en bestaat uit een reeks plasma-eiwitten (complementfactoren) die na activatie een cascade (kettingreactie) vormen die niet alleen een afweerreactie, maar ook een ontstekingsreactie in gang zet. Bij patiënten met oogziekten, waaronder AMD, zijn producten van het complementsysteem aangetroffen in het netvlies. Onderzoekers uit Maastricht hebben recent bij mensen met AMD verhoogde bloedspiegels aangetoond van componenten van het complementsysteem. Dit wijst op de betrokkenheid van systemische ontstekingsprocessen bij de ontwikkeling van AMD.
In een gezamenlijke studie van de Universiteit Maastricht en de Universiteit van Manchester (UK) werd voor het eerst aangetoond dat voedingssuppletie met luteïne bij ouderen met beginnende AMD de bloedspiegels van complementfactoren kan verlagen [2]. In deze studie kregen 72 oudere proefpersonen 10 mg luteïne of placebo gedurende 12 maanden. Gedurende de studieperiode werd het effect op drie verschillende complementfactoren gevolgd (CFD, C5a, C3d). Aan het einde van de studie waren in de luteïnegroep de bloedspiegels van alle drie de complementfactoren significant gedaald ten opzichte van het begin van de studie.
CFD (complementfactor D) speelt een sleutelrol in de activering van het complementsysteem, leidend tot een toename van het ontstekingsbevorderende C5a en andere activeringsproducten. Bij de proefpersonen die in de studie luteïne kregen bleek de afname van C5a inderdaad in verband te staan met de afname van CFD [2]. Dit laat een belangrijke ontstekingsremmende werking zien van suppletie met luteïne. Volgens de onderzoekers wijst dit op het mogelijke belang van luteïnesuppletie ter preventie en behandeling van AMD, hoewel verder onderzoek nog nodig is om dit te kunnen aantonen [2,3].
In een zeer recente studie bij ouderen met beginnende AMD werd het remmende effect van suppletie met 10 mg luteïne op de activering van het complementsysteem nog eens bevestigd [4].
In deze studie van twaalf maanden bleek luteïne namelijk een tweede factor te verlagen die het complementsysteem activeert (sC5b-9). Luteïne en zeaxanthine zijn vrijwel de enige pigmenten in de gele vlek. Meerdere studies hebben aangetoond dat door voedingssuppletie met luteïne en zeaxanthine de pigmentdichtheid van de macula toeneemt.
Dit verbetert het scherp zien, de contrastgevoeligheid van het oog, de adaptatie aan verblindend licht en beschermt tegen het ontstaan of de voortgang van ouderdoms-maculadegeneratie.
Het onderzoek in Maastricht laat zien dat de systemische ontstekingsremmende werking van luteïne de beschermende werking in het oog zou kunnen ondersteunen en mogelijk meespeelt bij de preventie van AMD of de progressie daarvan [4].
Bronnen:
1. Age-Related Eye Disease Study 2 (AREDS2) Research Group, Chew EY, Clemons TE, Sangiovanni JP, et al. Secondary analyses of the effects of lutein/zeaxanthin on age-related macular degeneration progression: AREDS2 report No. 3. JAMA Ophthalmol. 2014 Feb;132(2):142-9
2. Tian Y, Kijlstra A, van der Veen RL, et al. The effect of lutein supplementation on blood plasma levels of complement factor D, C5a and C3d. PLoS One. 2013 Aug 29;8(8):e73387.
3. Tian Y, Kijlstra A, Webers CA, et al. Lutein and Factor D: Two intriguing players in the field of age-related macular degeneration. Arch Biochem Biophys. 2015 Jan 28.
4. Tian Y, Kijlstra A, van der Veen RL, et al. Lutein supplementation leads to decreased soluble complement membrane attack complex sC5b-9 plasma levels. Acta Ophthalmol. 2015 Mar;93(2):141-5.
Bron: http://www.vngk.nl/algemeen/luteine-remt-ontstekingsprocessen-bij-maculadegeneratie.html
Printversie Luteïne remt ontstekingsprocessen bij Maculadegeneratie