Patiënten met coeliakie die nauwgezet hun voorgeschreven glutenvrij dieet volgen, hebben minder last van een 'mist in het hoofd'. Coeliakie, uitsluitend een probleem van spijsverteringsstelsel, heeft een grote impact op ontstekingen in heel het lichaam, die tot huid-, lever-, beender-, hormoon- en hersenstoornissen leiden. Amnesie, epilepsie, ataxie en zelfs persoonlijkheidsstoornissen zijn mogelijke gevolgen.Coeliakiepatiënten hebben het vaak over een ‘beneveld hoofd’ (brain fog), doelend op een gebrek aan concentratie, moeilijk aandachtig blijven, vergeetachtigheid, moeilijk een woord vinden, verwarring enzovoort. Australische onderzoekers onderzochten in hoeverre dit anekdotische symptoom geassocieerd was met coeliakie.
Patiënten met onlangs gediagnosticeerde coeliakie en die een glutenvrij dieet volgden, werden een jaar lang gevolgd. Patiënten bleken inderdaad lagere cognitieve prestaties te hebben, die dankzij therapie verbeterden. De cognitieve vooruitgang ging gepaard met betere genezing van de darmslijmvliezen.
Van de negen cognitietesten die de patiënten aflegden, gaven er drie significant betere resultaten. Wat niet betekent dat de effecten gering zijn: de omvang van de cognitieve problemen komt overeen met een alcoholniveau in het bloed van 0,05 g/100 ml. Of met een ernstige jetlag: subklinische symptomen die de anekdotes rond brain fog bevestigen.
Gluten kunnen de prestaties van de hersenen op verschillende manieren omlaag halen. Een darmallergie kan de opname van voedingsstoffen verlagen, zoals foliumzuur en ijzer. Ontstekingen in de darm veroorzaken ontstekingen in de bloedcirculatie (en dus in de hersenen). Gluten verhinderen de opname van tryptofaan (precursor van serotonine) of kunnen aanleiding geven tot opioïde peptiden (exorfinen). De effecten van exorfinen zijn bij ratten bestudeerd, maar nog niet bij mensen.
De relatie tussen ziekteactiviteit en cognitieve problemen moet erg nauw geweest zijn, want slechts 11 patiënten deden mee aan deze studie. Neurologische testen zouden misschien in de toekomst een maat kunnen zijn voor het herstel van de darmen, zonder een biopsie te moeten doen. Waakzaamheid voor de cognitieve rol van gluten (of darmproblemen) is geboden, want onlangs had een wat oudere vrouw bijna de ziekte van Alzheimer als diagnose gekregen. De symptomen verdwenen volledig na glutenvrij dieet.
Bron: https://www.voedingsgeneeskunde.nl/node/857
Printversie Minder mist in het hoofd met glutenvrij dieet