Het effect van de omega 3-vetzuren EPA/DHA en het omega 6-vetzuur GLA op acne vulgaris
Acne vulgaris is een folliculair gebonden dermatose die vooral voorkomt bij mannen en vrouwen in de leeftijdscategorie 15 - 25 jaar. Acne is met name gelokaliseerd in het gezicht en soms op de rug, schouders of borst, dit omdat de talgklieren hier het meest actief zijn. De aandoening kenmerkt zich onder andere door ontstekingsverschijnselen in de huid. Suppletie met de omega 3-vetzuren EPA en DHA en/of het omega 6-vetzuur GLA blijkt een effectieve behandelmethode te zijn voor de behandeling van acne.(1,3,4) De oorzaak van acne is meervoudig en bestaat uit een abnormale afschilfering van keratinocyten* in het folliculaire kanaal, hormonale invloeden, een verhoogde talgexcretie, proliferatie van de bacterie Propionibacterium acnes, immunologische hypersensitiviteit en immuun- en ontstekingsreacties.(3) Het mechanisme achter de hyperkeratinisatie is nog niet volledig bekend. Wel weet men dat pro-inflammatoire mediatoren als IL-1-α, een lokaal tekort aan linoleenzuur, en androgenen een rol kunnen spelen. Als gevolg van deze hyperprofilatie van keratinocyten worden de hoorncellen in de huid op elkaar gedrukt en treedt er vernauwing op in de follikels, hierdoor wordt de afvoer van talg belemmerd en ontstaan er comedonen. Comedonen zijn keratineproppen die door verhoogde afvloed van talg kunnen toenemen in omvang. Door veranderingen in de microbiële flora (in en na de pubertijd) komt de bacterie P. acnes bovenmatig veel voor in de talgklieren.(1) Deze bacterie scheidt verschillende pro-inflammatoire mediatoren uit zoals IL-1-α, IL-8 en TNF-α. Door de toegenomen druk ruptureert de follikel uiteindelijk zodat lipiden, keratinocyten, bacteriële producten en inflammatoire mediatoren in de omliggende huid terecht komen en een ontstekingsreactie veroorzaken.(2,3)
In een Koreaanse studie(4) is de klinische werkzaamheid van de omega 3-vetzuren eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA) en het omega 6-vetzuur gamma-linoleenzuur (GLA) onderzocht voor de behandeling van milde tot matige acne vulgaris. Vijfenveertig deelnemers in de leeftijdscategorie 18 - 33 jaar met milde tot matige acne deden mee aan deze studie. Ze werden gerandomiseerd naar één van de drie behandelgroepen; de eerste groep kreeg dagelijks 2000 mg EPA en DHA vetzuren uit een supplement, de tweede groep kreeg dagelijks 200 mg GLA vetzuren uit een supplement met borage olie, en de derde groep was een controlegroep die geen supplement moest innemen.
Twee onafhankelijke dermatologen beoordeelden de huid van het gezicht / de acne. Alle deelnemers moesten de acne zelf ook beoordelen met behulp van de visuele analoge schaal (VAS) variërend van 0 (ziektevrije status) tot en met 10 (de acne status bij het eerste bezoek) of zelfs hoger wanneer de acne in de loop van het onderzoek verergerd was ten opzichte van het eerste bezoek. De ernst van de ontsteking werd door de dermatologen gerangschikt op basis van een 5-punts schaal van 0 (geen ontsteking) tot 5 (zeer ernstige ontsteking). Uit deze studie bleek dat het aantal acne laesies met een onstekingscomponent en de ernst van de acne aanzienlijk waren afgenomen na suppletie met EPA en DHA of GLA vetzuren. Ook bij acne laesies zonder onstekingscomponent was een duidelijke afname te zien in ernst van de acne en het aantal laesies. Daarnaast verbeterde de subjectieve beoordeling (VAS score) van deelnemers significant in de twee behandelgroepen.
De verhouding tussen de verschillende vetzuren (o.a. eicosapentaeenzuur, docosahexaeenzuur, alfalinoleenzuur en arachidonzuur) in de fosfolipiden in de membranen van cellen bepaalt welke vetzuren beschikbaar komen na afsplitsing door fosfolipase als substraat voor cyclooxygenase- (COX) en lipoxygenase- (LOX) enzymen*. Daarmee bepaald het de balans tussen pro- en anti-inflammatoire eicosanoïden* en andere pro- en anti-inflammatoire stoffen. Omega 3-vetzuren remmen de secretie van IL-1, IL-6, IL-8 en TNF-α, dit zijn de voornaamste mediatoren van een acneontsteking. Daarnaast kunnen omega 3-vetzuren ontstekingsreacties verminderen door modulatie van het serumniveau van de Toll-like receptoren* TLR-2 en TLR-4. Tijdens de ontwikkeling van acne induceert de bacterie P. acnes de activatie van TLR-4 en TLR-2, wat leidt tot een ontstekingsreactie.(4) Het omega 6-vetzuur GLA wordt in het lichaam omgezet in dihomo-y-linoleenzuur (DGLA), die de productie van prostaglandine E1 (PGE1) en 15-hydroxydihomo-y-linoleenzuur (15-OH-DGLA) katalyseert. PGE1 en 15-OH-DGLA hebben anti-inflammatoire eigenschappen. PGE1 remt pro-inflammatoire cytokinen zoals TNF-α, IL-1β en IL-6, een aantal van de mediatoren van een acneontsteking. 15-OH-DGLA remt 5-LOX en verminderd de productie van pro-inflammatoire eicosanoïden. (4)
Verklarende woordenlijst
1. Keratinocyten = cellen waaruit de opperhuid opgebouwd is
2. Androgenen = mannelijke (geslachts)hormonen
3. Histologische analyse = analyse van weefsels
4. Haematoxyline-eosine (H&E) analyse = een in de histologie toegepaste kleuringstechniek om verschillende weefselstructuren te kunnen analyseren
5. COX- en LOX-enzymen = enzymen die een rol spelen bij onstekingsprocessen (ze zorgen mede voor de aanmaak van eicosanoïden)
6. Eicosanoïden = lokaal gevormde, krachtige, hormoonachtige stoffen, die een korte levensduur hebben en alleen dicht in de buurt waar ze gevormd worden werkzaam zijn. Tot de eicosanoïden behoren de prostaglandines (PG), prostacyclines, tromboxanen (TX) en leukotriënen (LT). Eicosanoïden zijn betrokken bij ontstekingen, koorts, bij de regulatie van de bloeddruk en bloedstolling, bij de functie van de voortplantingsorganen, bij de celgroei en het slaap-waakritme.
7. Toll-like receptoren = toll like receptoren (TLR’s) vormen een klasse van eiwitten die een rol spelen bij het aangeboren afweersysteem. Wanneer een TLR een ziekteverwekker tegenkomt zorgt deze onder andere voor het vrijkomen van cytokines.
Referenties
1. Middelen bij acne vulgaris. Inleidingen. Farmacotherapeutisch Kompas. Zorginstituut Nederland. Juli 2016.
2. Acne vulgaris. Folders, huidziekten Nederland. Juli 2016.
3. NHG-Standaard Acne. Nederlands huisartsen genootschap. Juli 2016.
4. J. Y. Jung, H. H. Kwon, J.S. Hong, et al. Effect of Dietary Supplementation with Omega-3 Fatty Acid and gamma-linolenic Acid on Acne Vulgaris: A Randomised, Double-blind, Controlled Trial. Department of Dermatology, Seoul National University College of Medicine, Acne and Rosacea Research Laboratory, Department of Food Service and Nutrition Care, Seoul National University Hospital, and Oracle Dermatology Clinic, Seoul, Korea. Dae Hun Suh, MD, PhD, Department of Dermatology, Seoul National University Hospital, 28 Yongon-dong, Chongno-gu, Seoul 110-744, Korea. Accepted Jan 8, 2014; Epub ahead of print Feb 18, 2014.
Bron: OrthoKennis.nl
