Het terugkerende patroon van ernstige aanvallen van hoofdpijn (migraine) vormt vaak een belemmering voor het dagelijks functioneren. Migraine wordt doorgaans behandeld met geneesmiddelen, die echter vaak vervelende bijwerkingen kunnen hebben. Braziliaanse neurologen gaven migrainepatiënten omega 3-vetzuren als toevoeging aan de behandeling, om te zien of dit de behandeling zou verbeteren.
DE BEHANDELING VAN MIGRAINE
Migraine is een van de meest voorkomende neurologische aandoeningen. In Nederland heeft ongeveer 15% van de volwassenen last van migraine [1]. Migraine is een aandoening van het zenuwstelsel. Ook de bloedvaten naar de hersenen toe spelen hierin een rol.
De behandeling richt zich in eerste instantie op het behandelen van de migraineaanval. Bij twee of meer aanvallen per maand kan een preventieve behandeling overwogen worden. Voor de behandeling van migraine zijn verschillende genees- middelen beschikbaar, zoals bètablokkers, triptanen en tricyclische antidepressiva (TCA’s) [1]. Deze hebben echter ook bijwerkingen, wat soms een limiet aan de behandeling kan stellen. Voorbeelden hiervan zijn een verlaagde bloeddruk, inspanningsintolerantie en sufheid. In het geval van de TCA’s kunnen in sommige gevallen ook afwijkingen van het hartritme ontstaan [2].
DE ONDERSTEUNENDE ROL VAN VETZUREN
De onverzadigde omega 3-vetzuren EPA en DHA kunnen mogelijk een rol spelen bij het verminderen van migraine. Deze vetzuren hebben invloed op de vrijzetting van serotonine in bloedplaatjes en de mate van bloedvatverwijding, processen betrokken in het mechanisme achter migraine. Ook hebben EPA en DHA ontstekingsremmende eigenschappen. Al eerder is aangetoond dat een lagere inname van omega 3-vetzuren geassocieerd is met een hogere frequentie van migraineaanvallen [3].
Om de invloed van EPA en DHA bij de preventie van migraine aan- vallen te onderzoeken, werd een gerandomiseerd, dubbelblind, placebogecontroleerd onderzoek uitgevoerd onder 60 patiën- ten die preventief werden behandeld met het TCA amitriptyline (10 mg/dag) [4].
Als toevoeging kregen zij dagelijks 800 mg EPA en 700 mg DHA gesuppleerd over twee doses, of een placebo. Voor de placebo werd zetmeel gebruikt en geen andere oliën, zoals olijfolie, omdat deze op zichzelf een effect kunnen hebben op migraine.
Het onderzoek duurde 60 dagen, waarin de mate van migraine werd bijgehouden in een “hoofdpijndagboek”. Voordat de deelnemers het omega 3-vetzuren supplement of de placebo kregen, waren geen significante verschillen in de incidentie van migraineaanvallen tussen de deelnemers [4].
Na de eerste twee maanden van het onderzoek werd een significant verschil gevonden in het hoofdpijnpatroon tussen de twee onderzoeksgroepen. De vermindering van migraine- aanvallen was groter in de groep die naast amitriptyline de omega 3-vetzuren gebruikte.
In de vetzuurgroep rapporteerde 66,7% van de deelnemers een afname van het aantal hoofdpijndagen van meer dan 80%. In de controlegroep rapporteerde 33,3% een dergelijke afname [4]. Dit valt binnen het gemiddelde placebo-effect van 33-50% dat doorgaans wordt gevonden in migraineonderzoeken.
Deze studie wijst op een daadwerkelijk toegevoegd effect van omega 3-vetzuren bij een profylactische behandeling van migraine [4].
AMITRIPTYLINE
De deelnemers aan dit onderzoek gebruikten reeds een lage dosis amitriptyline van 10 mg per dag. Amitriptyline is in Nederland niet officieel geregistreerd voor de profylaxe van migraine en wordt dus off label gebruikt. Volgens de Nederlandse behandelrichtlijnen is amitriptyline de behandeling van derde keuze. De gebruikelijke startdosering is in verband met bijwerkingen 10 mg/dag en de maximale dosering 100 mg/dag [1]. Het effect van amitriptyline blijkt uit onderzoek pas noemenswaardig bij hogere doses van 100 tot 150 mg. Echter treden bij een hogere dosis ook meer bijwerkingen op.
De aanzienlijke vermindering van migraineklachten na het toevoegen van omega 3-vetzuren aan een lage dosering amitriptyline betekent een klinisch relevante verbetering van de migrainebehandeling. De vetzuren EPA en DHA kunnen de intensiteit van migraine- aanvallen en het aantal dagen met hoofdpijn per maand significant verminderen [4]. Suppletie met omega 3-vetzuren is veilig en kan een degelijk verschil maken bij de behandeling en ter voorkoming van migraineaanvallen.
Referenties:
1. Dekker F, Van Duijn NP, Ongering JEP, et al. NHG-Standaard Hoofdpijn (Derde herziening). Huisarts Wet 2014;57(1):20-31.
2. Farmacotherapeutisch kompas: Amitriptyline. Beschikbaar via: https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/preparaatteksten/a/amitripty - line
3. Sadeghi O, Maghsoudi Z, Khorvash F, et al. The relationship between different fatty acids intake and frequency of migraine attacks. Iran J Nurs Midwi- fery Res. 2015;20(3):334-9.
4. Soares AA, Louçana PMC, Nasi EP, et al. A double- blind, randomized, and placebo-controlled clinical trial with omega-3 polyunsaturated fatty acids(OPFA ɷ-3) for the prevention of migraine in chronic migraine patients using amitriptyline. Nutr Neurosci. 2018;21(3):219-223.