Het veel gebruikte aminozuur bèta-alanine heeft een bewezen effect op de prestaties van zowel duursporters als krachtsporters. Maar is het ook veilig? Een recent verschenen studie kan de gebruikers geruststellen: negatieve bijeffecten zijn vrijwel niet te vinden. De Britse en Braziliaanse wetenschappers kwamen tot deze conclusie na analyse van 151 studies uit medische databases.
Bèta-alanine vormt, samen met het semi-essentiële aminozuur histidine, de dipeptide carnosine die in een hoge concentratie te vinden is in spierweefsels. Voor de intramusculaire synthese van carnosine is onvoldoende beschikbaarheid van bèta-alanine een remmende factor. Bèta-alanine is een niet-essentieel aminozuur, dat in de sportwereld echter de naam heeft gekregen essentieel te zijn vanwege de prestatieverhogende effecten. Het is te vinden in dierlijke producten en wordt daarnaast als supplement gebruikt.
Het onderzoek was een meta-analyse, gebaseerd op 101 humane studies en 50 dierstudies. Van bèta-alanine, voor zover afzonderlijk en oraal gesuppleerd, werd een risicobeoordeling gemaakt voor de korte en langere termijn. Het enige, uit de praktijk al bekende neveneffect waren tintelingen. Deze kunnen vooral bij hogere doses optreden en hebben geen schadelijke gevolgen. Daarnaast kon worden vastgesteld:
- Suppletie met bèta-alanine kan een lichte, niet-verontrustende toename van het enzym alanine-aminotransferase (ALAT) veroorzaken. Alleen een sterk verhoogde waarde kan wijzen op leverbeschadiging.
- De kans dat het gehalte in de hartspier of skeletspieren zou afnemen van taurine, waar deze aminozuurachtige stof in relatief hoge concentratie voorkomt, bleek eveneens klein. Dat effect kon alleen worden gevonden bij muizen en dan bij een dosis van ≥ 3% bèta-alanine in het drinkwater.
- Theoretisch zou deze verdringing door bèta-alanine ook histidine kunnen betreffen, maar daar werden geen aanwijzingen voor gevonden.
- Eventuele negatieve effecten op de gezondheid werden gemeten aan de hand van een groot aantal biomarkers, waaronder het functioneren van de spieren, de lever, de nieren en een reeks andere bloedbepalingen. Uit geen daarvan bleek enige schade.
Concluderend: sporters kunnen profiteren van bèta-alanine, zonder hun gezondheid te beschadigen.
Referentie:
Dolan E, Swinton PA, Painelli VS, Stephens Hemingway B, Mazzolani B, Infante Smaira F, Saunders B, Artioli GG, Gualano B. A Systematic Risk Assessment and Meta-Analysis on the Use of Oral β-Alanine Supplementation. Adv Nutr. 2019 May 1;10(3):452-463. https://www.researchgate.net/publication/332409399_A_Systematic_Risk_Assessment_and_Meta-Analysis_on_the_Use_of_Oral_b-Alanine_Supplementation