Zink is essentieel voor de prenatale en postnatale ontwikkeling en rijping van de hersenen. Een nieuwe studie laat zien dat een hogere zinkinname tijdens de zwangerschap in verband staat met een betere cognitieve ontwikkeling bij het jonge kind. Met name in het derde trimester van de zwangerschap heeft de zinkinname van de moeder een belangrijke invloed op de ontwikkeling van hersenstructuren en de aanleg van hersenverbindingen en netwerken.
De studie werd uitgevoerd bij 41 adolescente zwangere vrouwen (14-19 jaar). De mediane leeftijd op het moment van de bevalling was 18 jaar. De onderzoekers kozen voor adolescente zwangeren, omdat van alle leeftijdsgroepen, adolescenten de hoogste behoefte aan zink hebben en daarmee de hoogste aanbevolen hoeveelheid zink voor dagelijkse inname.
Elk trimester van de zwangerschap werd een voedselvragenlijst ingevuld. In het derde trimester vindt er een versnelde groei, ontwikkeling en verandering plaats van de microstructuren in de hersenen en de vorming van neurale netwerken. Zestig procent van het foetale zink wordt verkregen tijdens het derde trimester [1]. Daarom werden alleen gegevens over de zinkinname in het derde trimester betrokken bij het onderzoek.
Drie weken na de geboorte werden hersenscans gemaakt bij de baby’s. Na 4, 14 en 24 maanden werd de hersenontwikkeling getest met behulp van de Bayley Scales of Infant Development.
De gemiddelde zinkinname was 24,4 mg/d. Ruim een derde van de deelneemsters had echter een zinkinname onder de Amerikaanse norm voor de dagelijkse inname (RDA). Voor niet zwangere 14-18-jarigen is de RDA 12 mg/d [1]. In Nederland is de aanbevolen hoeveelheid zink voor zwangere vrouwen vastgesteld op 9,1 mg/d [2]. Ook in andere studies bij zwangere vrouwen bleek een derde van hen een lagere zinkinname te hebben dan de aanbeveling [1].
Zinkinname tijdens de zwangerschap en foetale hersenrijping
Een hogere maternale zinkinname was geassocieerd met hogere scores voor cognitieve ontwikkeling, wat naar voren kwam bij peuters van 14 en 24 maanden oud, een leeftijd waarop meer complexe cognitieve vermogens tot ontwikkeling komen. Bij vier maanden oude baby’s was er nog geen duidelijk effect te zien op de cognitieve ontwikkeling. Op de ontwikkeling van taal of motorische vaardigheden werd geen significant effect gevonden.
De hersenscans wezen erop dat prenatale zinkinname in verband staat met een meer gunstige rijping van microstructuren in bepaalde hersenregio’s en typen hersenweefsel en met de vorming van hersenverbindingen, hetgeen leer- en geheugenfuncties ondersteunt [1].
De resultaten van deze studie onderstrepen het belang van een adequate zinkinname tijdens de zwangerschap voor de prenatale ontwikkeling van de hersenen en de latere cognitieve vermogens van het jonge kind.
Zink en vetzuurmetabolisme
Zink speelt tevens een cruciale rol voor het (foetale) vetzuurmetabolisme. Het is nodig voor de werking van enzymen (desaturases) die essentiële vetzuren omzetten in lange-keten meervoudig onverzadigde vetzuren (LCPUFA’s), zoals arachidonzuur, EPA en DHA. Deze vetzuren zijn onmisbaar voor de prenatale hersenopbouw en -functie en zijn eveneens betrokken bij cognitieve functies. Daarnaast is zink onder meer betrokken bij de inbouw van LCPUFA’s in celmembranen en nodig voor de prostaglandinesynthese uit deze vetzuren [3].
Referenties:
- Berger PK, Bansal R, Sawardekar S, et al. Associations of Maternal Prenatal Zinc Consumption with Infant Brain Tissue Organization and Neurodevelopmental Outcomes. Nutrients. 2025 Jan 16;17(2):303.
- Gezondheidsraad. Voedingsnormen voor vitamines en mineralen voor zwangere vrouwen. 2021.
https://www.gezondheidsraad.nl/documenten/adviezen/2021/06/22/voedingsnormen-voor-vitamines-en-mineralen-voor-zwangere-vrouwen - Knez M, Stangoulis JCR, Glibetic M, et al. The Linoleic Acid: Dihomo-γ-Linolenic Acid Ratio (LA:DGLA)-An Emerging Biomarker of Zn Status. Nutrients. 2017 Aug 1;9(8):825.
Bron: Springfield Nutra