PFAS (per- en polyfluoralkylstoffen) zijn chemicaliën die in veel producten worden gebruikt vanwege hun water- en vetafstotende eigenschappen. Ze kunnen schadelijk zijn voor het zenuwstelsel omdat ze neurotoxische effecten hebben. Blootstelling kan leiden tot verstoringen in de ontwikkeling en functie van het zenuwstelsel, zoals gedragsproblemen en cognitieve stoornissen. Het darmmicrobioom lijkt een rol te spelen bij PFAS-gerelateerde neurotoxiciteit en gedragsproblemen bij kinderen.
De onderzoekers verzamelden monsters van navelstrengserum en ontlasting van pasgeborenen en beoordeelden op latere leeftijd, middels een vragenlijst, de gedragsontwikkeling. De resultaten lieten zien dat blootstelling aan perfluorhexaansulfonzuur (PFHxS; een type PFAS) gepaard ging met verhoogde scores voor gedragsproblemen en externaliserende problemen bij kinderen. Bovendien werd een verandering in de alfa- en bèta-diversiteit van de darmmicrobiota waargenomen. Specifiek waren hogere concentraties van PFHxS geassocieerd met een grotere aanwezigheid van Enterococcus spp., terwijl verschillende genera die korteketen-vetzuren produceren, zoals Ruminococcus gauvreauii group spp., verminderd waren.
Interessant is dat PFHxS-blootstelling ook verband hield met een verhoogde oxidatieve fosforylering, wat wijst op een mogelijke verstoring in de energiestofwisseling als gevolg van PFAS-blootstelling. Bovendien toonden de resultaten aan dat veranderingen in de diversiteit van de darmmicrobiota significant geassocieerd waren met gedragsproblemen. Een verhoogde alfa-diversiteit leek de nadelige effecten van PFAS-blootstelling op de gedragsontwikkeling te kunnen verminderen. Dit suggereert dat de samenstelling van de darmmicrobiota een rol speelt in de neurotoxiciteit van PFAS.
Het onderzoek werpt nieuw licht op de mogelijke rol van de darmmicrobiota bij PFAS-gerelateerde neurotoxiciteit en benadrukt (opnieuw) het belang van controlemaatregelen om de blootstelling aan PFAS zo veel mogelijk te beperken; zeker door zwangere vrouwen en jonge kinderen. Verdere studies zijn nodig om de mechanismen achter deze associaties beter in kaart te brengen en om effectieve interventies te ontwikkelen om kinderen beter te beschermen tegen de schadelijke effecten van PFAS.
Referentie:
Zhou, Y., Zhang, L., Li, Q., Wang, P., Wang, H., Shi, H., Lu, W. & Zhang, Y. (2024). Prenatal PFAS exposure, gut microbiota dysbiosis, and neurobehavioral development in childhood. Journal of Hazardous Materials, 133920.