Kinderen en adolescenten met ADHD, ASS (autisme spectrum stoornis) en depressie blijken vaak lage spiegels van omega 3-vetzuren te hebben. Recent werden beschikbare klinische studies gereviewd om tot een voorlopige richtlijn te kunnen komen voor de toepassing van omega 3-vetzuren bij deze aandoeningen bij kinderen en adolescenten. Deze reviewstudie werd mede mogelijk gemaakt door diverse instellingen van de Taiwanese overheid.
Nutritionele psychiatrie is een opkomende onderzoeksrichting en discipline als onderdeel van de behandeling van neuropsychiatrische stoornissen. Voeding en voedingssupplementen kunnen een modulerende invloed hebben op de mentale gezondheid en het gedrag door effecten op inflammatie, oxidatieve stress en het darmmicrobioom. Onder de voedingssupplementen zouden omega 3-vetzuren van betekenis kunnen zijn voor de behandeling van verschillende neuropsychologische/neuropsychiatrische aandoeningen waarbij neuro-inflammatie een rol speelt.
Taiwanese onderzoekers evalueerden het belang van omega 3-vetzuren voor de hersengezondheid bij kinderen en adolescenten. Dit had tot doel om tot een (voorlopige) richtlijn te komen voor suppletie met omega 3-vetzuren [1].
Suppletie met omega 3-vetzuren heeft gunstige effecten laten zien en kan bij jeugdigen verbeteringen geven van klinische symptomen van ADHD, ASS en depressie, met name bij degenen met een lage omega 3-index en een verhoogde mate van inflammatie. Ook suppletie met omega 3-vetzuren tijdens de pre- en perinatale periode kan van belang zijn als een potentieel beschermende factor tegen ontwikkelingsstoornissen. Dit komt naar voren uit diverse recente studies [1].
Hersen-nutriënten
Omega 3-vetzuren (EPA en DHA) zijn van essentieel belang voor de ontwikkeling van de hersenen. Een tekort, met name in de vroege levensfasen, kan structurele en functionele veranderingen geven in de hersenen, met gevolgen voor het cognitief functioneren en het gedrag.
DHA (docosahexaeenzuur) is o.a. nodig voor neurogenese, neurotransmissie (via serotonine, noradrenaline, dopamine) en bescherming tegen oxidatieve stress en (neuro-)inflammatie. Ook EPA (eicosapentaeenzuur) speelt een belangrijke rol ter bescherming van inflammatoire schade aan de hersenen. EPA is belangrijk voor de balans met arachidonzuur (omega 6-vetzuur) en de omzetting daarvan in de pro-inflammatoire prostaglandine PGE2 [1].
Darm-brein-as
De effecten van EPA en DHA op het centrale zenuwstelsel zou vermoedelijk ook voor een deel tot stand komen via de darm-brein-as (of hersen-darm-as) [1]. Daarvoor komen steeds meer aanwijzingen. Omega 3-vetzuren lijken een invloed te hebben op de samenstelling van de darmmicrobiota en op de transmissie van signalen die vanuit de darmen hersenfuncties beïnvloeden via de nervus vagus [1].
Bij gezonde proefpersonen die acht weken lang omega 3-vet-zuur-supplementen kregen nam het aantal neuroprotectieve Bifidobacteriën en Lactobacillen toe, evenals het aantal darm-bacteriën die korte-keten vetzuren produceren, wat voor een deel de anti-inflammatoire werking zou kunnen verklaren [1].
Voorlopige richtlijn
Nog niet eerder zijn concrete aanbevelingen voor artsen gedaan voor de toepassing van EPA en DHA bij kinderen en adolescenten met ADHD, ASS en depressie. Vanuit een internationaal panel van ADHD-experts kwam wel eerder al het advies om EPA en DHA gecombineerd te gebruiken, en wel in een dosering van minimaal 750 mg per dag, voor het geval personen met ADHD of hun ouders kiezen voor het gebruik van vetzuursupplementen [2].
De Taiwanese onderzoekers komen, na evaluatie van de beschikbare publicaties, tot de volgende (voorlopige) aanbevelingen:
| Dosering EPA+DHA | Behandelduur | Biomarkers1 | |
| ADHD |
|
|
|
| Depressie |
|
12-16 weken | hoge inflammatie (bv. verhoogd CRP) |
| ASS |
|
16-24 weken | hoge inflammatie (bv. verhoogd CRP) |
1 Voorspellende factoren voor respons
2 C-reactief proteïne
Uit de review komt eveneens naar voren dat individuele bepaling van de omega 3-index en van de mate van inflammatie zinvol kan zijn om te kunnen voorspellen wie het meest baat kan hebben van suppletie met omega 3-vetzuren. Ook de ernst van de klinische symptomen zijn daarop van invloed [1]. Verder kunnen een droge huid, droog haar, droge ogen, eczeem, frequent plassen, overmatige dorst, allergie e.a. aanwijzingen zijn voor een tekort aan essentiële vetzuren.
Wat ASS betreft is gerapporteerd dat met name lethargie, hyperactiviteit en stereotiep gedrag symptomen zijn die goed reageren op suppletie met omega 3-vetzuren [1].
Aanvullend op behandeling
Omega 3-vetzuren zijn cruciaal voor de ontwikkeling en het functioneren van de hersenen. Adequate suppletie bij een tekort zouden kunnen helpen om de effectiviteit van reguliere behandelingen van ADHD, ASS of depressie bij kinderen te verbeteren. De onderzoekers merken daarbij op dat suppletie in overleg dient te gebeuren met de behandelend psychiater [1].
Referenties:
- Chang JP, Su KP. Nutritional Neuroscience as Mainstream of Psychiatry: The Evidence- Based Treatment Guidelines for Using Omega 3 Fatty Acids as a New Treatment for Psychiatric Disorders in Children and Adolescents. Clin Psychopharmacol Neurosci. 2020 Nov 30;18(4):469-483.
- Banaschewski T, Belsham B, Bloch MH, et al. Supplementation with polyunsaturated fatty acids (PUFAs) in the management of attention deficit hyperactivity disorder (ADHD). Nutr Health. 2018 Dec;24(4):279-284.
Bron: Springfield Nutra