B-vitaminen spelen een belangrijke rol voor de gezondheid van hart en bloedvaten. Een adequate voorziening met B-vitaminen verlaagt het risico op hart- en vaataandoeningen. Suppletie met B-vitaminen helpen hoge bloeddruk, atherosclerose, een beroerte, hartritmestoornissen en verhoogde bloedlipiden (cholesterol en triglyceriden) te voorkomen. Veel patiënten met een verhoogd risico op een hartritmestoornis of een hart- of herseninfarct krijgen levenslang een antitromboticum. Hierbij wordt niet standaard gelet op de vitamine B-status, hoewel al langer bekend is dat lage vitamine B-spiegels kunnen leiden tot een verhoogde tromboseneiging.
Een verhoogd risico op trombose kan samenhangen met verhoogde homocysteïnespiegels, die kunnen ontstaan door onvoldoende B-vitaminen. Lage spiegels van vitamine B blijken echter, ook onafhankelijk van de homocysteïnespiegel, het risico op trombose te verhogen [1]. Zo werd in eerdere studies een zeven maal hoger risico gevonden op veneuze trombose bij lagere foliumzuurspiegels (vitamine B11) in rode bloedcellen. Bij oudere mannen met lage vitamine B12-spiegels werd een vier maal hoger veneus tromboserisico waargenomen. Lage spiegels van pyridoxal-5-fosfaat, de actieve vorm van vitamine B6, bleken in verband te staan met een twee maal verhoogd tromboserisico. Foliumzuursuppletie kan een verstoorde vaatfunctie (endotheel dysfunctie) verbeteren en daarmee het ontstaan van trombose afremmen. Suppletie met vitamine B6, B12 en foliumzuur kan de vorming van de stollingsfactor thrombine remmen bij personen met verhoogde homocystiïnespiegels. Suppletie met vitamine B6 remt het samenkleven van bloedplaatjes (plaatjesaggregatie) en vertraagt de stollingstijd [1].
Meta-analyse
Chinese onderzoekers keken nog eens naar het verband tussen B-vitaminen en veneuze trombose [1]. Daarvoor voerden zij een meta-analyse uit van 14 studies, waarin het verband met bloedspiegels van B-vitaminen was bekeken, en van 5 studies die het effect bestudeerden van voedingssuppletie met B-vitaminen. De meta-analyse werd beperkt tot studies met vitamine B6, vitamine B12 en foliumzuur, omdat in voorafgaande screening van de literatuur geen duidelijke relatie met de overige B-vitaminen gevonden werd.
Bloedspiegels
In de meta-analyse voor foliumzuur en vitamine B12 werden 1937 patiënten met trombose en 2260 controlepersonen beoordeeld. Diverse typen veneuze trombose werden in de analyse betrokken:
• diep-veneuze trombose in een beenader (DVT);
• longembolie (PTE);
• veneuze trombose in de hersenen (CVT);
• trombose in aders van de retina (RVO);
• trombose in darmaders (mesenteriale trombose).
De meta-analyse liet zien dat de patiënten met veneuze trombose duidelijk lagere foliumzuur- en vitamine B12-spiegels hadden in vergelijking met de controlepersonen. Voor een verband met vitamine B6 werden vier studies geëvalueerd. Uit deze studies kwam een 1,8 keer hoger risico naar voren bij lage vitamine B6-spiegels. Voor retinale trombose (RVO) was het risico zelfs 3,3 keer hoger. Het verhoogde risico stond los van andere risicofactoren voor het krijgen van trombose, zoals een toename in de homocysteïnespiegel. Bij patiënten met lage vitamine B6-spiegels die al eerder een veneuze trombose hadden gehad, bleek het risico op een herhaling eveneens 1,8 keer hoger te zijn dan bij patiënten met hogere bloedspiegels. De berekende risicoverhoging was onafhankelijk van andere risicofactoren.
Suppletie
Evaluatie van de suppletiestudies laten in vier van de vijf studies een preventief effect zien van een combinatie van foliumzuur, vitamine B6 en vitamine B12 (in diverse doseringen) op de ontwikkeling van trombose. Het gunstige effect werd niet alleen gezien bij personen met een verhoogde homocysteïnespiegel, maar ook bij personen die geen verhoogde homocysteïnespiegel hadden [1]. Een verhoogde homocysteïnespiegel ontstaat bij een lage voedingsstatus van foliumzuur, vitamine B12 en/of vitamine B6 en kan, onder meer door het beschadigen van de vaatwand, trombose veroorzaken. De conclusie van de onderzoekers is dat patiënten met veneuze trombose significant lagere spiegels hebben van vitamine B12, B6 en foliumzuur en dat het ernaar uitziet dat tekorten van deze vitaminen onafhankelijke risicofactoren zijn voor het krijgen van een trombose. Suppletie met een combinatie van deze B-vitaminen of een multivitamine zou aangewezen kunnen zijn voor patiënten met een risico op trombose, ongeacht de homocysteïnespiegel. Of suppletie met B-vitaminen een veilig alternatief zou kunnen zijn voor antitrombotica, moet eerst nog bevestigd worden in verder klinisch onderzoek [1].
B-vitaminen bij anticonceptie
Orale anticonceptiva (de ‘pil’) verhogen het risico op een veneuze trombose én kunnen de spiegels verlagen van onder andere vitamine B12, foliumzuur en met name van vitamine B6 [2-5]. Het is de vraag of voedingssuppletie met B-vitaminen het risico op veneuze trombose kan verlagen bij gebruikers van de pil. Vreemd genoeg zijn daar nog geen studies naar verricht. Al meer dan tien jaar geleden werd een lage spiegel van vitamine B6 aangemerkt als onafhankelijke risicofactor voor trombose, in zowel aders als slagaders en genoemd als een van de mogelijke oorzaken van een verhoogd risico op trombo-embolie bij pilgebruikers [5] .
Literatuur:
1. Zhou K, Zhao R, Geng Z, et al. Association between B-group vitamins and venous thrombosis: systematic review and meta-analysis of epidemiological studies. J Thromb Thrombolysis. 2012 Nov;34(4):459-67.
2. Wilson SM, Bivins BN, Russell KA, et al. Oral contraceptive use: impact on folate, vitamin B₆, and vitamin B₁₂ status. Nutr Rev. 2011 Oct;69(10):572-83.
3. Palmery M, Saraceno A, Vaiarelli A, et al. Oral contraceptives and changes in nutritional requirements. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2013 Jul;17(13):1804-13.
4. McArthur JO, Tang H, Petocz P, et al. Biological variability and impact of oral contraceptives on vitamins B(6), B(12) and folate status in women of reproductive age. Nu - trients. 2013 Sep 16;5(9):3634-45.
5. Lussana F, Zighetti ML, Bucciarelli P, et al. Blood levels of homocysteine, folate, vitamin B6 and B12 in women using oral contraceptives compared to non-users. Thromb Res. 2003;112(1-2):37-41.
Bron: Nieuwsbrief Springfield Nutraceuticals
