Jodium is een belangrijk sporenelement dat tijdens de zangerschap cruciaal is voor de (hersen)ontwikkeling van de foetus. Uit studies is herhaaldelijk gebleken dat zwangere vrouwen moeilijk aan de aanbevolen norm komen. In Nederland geldt voor hen echter geen suppletieadvies. Dat is wel het geval in de Verenigde Staten en ook in Australië en Nieuw-Zeeland. Australische wetenschappers leveren nu opnieuw bewijs dat zonder suppletie onverantwoorde tekorten kunnen ontstaan.
De schildklier heeft jodium nodig om de hormonen thyroxine (T4) en in mindere mate trijodothyronine (T3) aan te maken, waarna het lichaam T4 kan omzetten in de biologisch meer actieve vorm T3. De behoefte aan deze schildklierhormonen is al vanaf het eerste trimester van de zwangerschap verhoogd, zodat er ook meer jodium nodig is. Een deficiëntie kan grote gevolgen hebben: in onderzoek is het verband gelegd met een verhoogde kans op pre-eclampsie, miskraam, placentaloslating en de geboorte van een kind met een te laag gewicht of dat te vroeg ter wereld komt. De toevoer naar de hersenen van de foetus stagneert en dat verhoogt onder meer het risico op geestelijke ontwikkelingsachterstanden, leerproblemen, een lager IQ of ADHD bij het kind.
Sinds 2009 kent Australië de verplichting gejodeerd zout aan brood toe te voegen en dat blijkt de jodiumstatus duidelijk te verbeteren. Maar voor zwangeren is de impact beperkt gebleven, reden waarom hen geadviseerd wordt dagelijks een supplement te slikken met 150 mcg jodium. Om de gevolgen daarvan voor hun jodiumstatus vast te stellen, werd in de deelstaat Tasmanië bij 255 zwangere vrouwen het gemiddelde jodiumgehalte in de urine, de median Urinary Iodine Concentration (MUIC), gemeten. Deze wordt uitgedrukt in mcg/L.
De 171 vrouwen die de aanbevolen dosis jodium suppleerden, hadden een significant hogere UIC van 155 mcg/L, terwijl dat bij de 61 vrouwen die dat nooit hadden gedaan 120 mcg/L was en bij de 23 vrouwen die dat niet meer deden 90 mcg/L. Bovendien was er een significant verschil tussen de 45 vrouwen die al vóór de conceptie met jodiumsuppletie waren begonnen (196 mcg/L) en de 124 die dat pas deden vanaf de bevestiging van zwangerschap (137,5 mcg/L).
Bij deze cijfers is van belang dat de minimumnorm van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) ligt op 150 mcg/l. Zonder suppletie bleven dus alle vrouwen onder de norm en deze norm kon alleen worden gehaald wanneer vóór de zwangerschap al met een supplement werd begonnen. De onderzoekers zijn dan ook overtuigd: "Timely advice regarding the importance of adequate iodine nutrition, including supplementation is needed to reduce the risk of irreversible in utero neurocognitive damage to the foetus."
Referentie:
Hynes KL, Seal JA, Otahal P, Oddy WH, Burgess JR. Women Remain at Risk of Iodine Deficiency during Pregnancy: The Importance of Iodine Supplementation before Conception and Throughout Gestation. Nutrients. 2019 Jan 15;11(1). https://www.mdpi.com/2072-6643/11/1/172/htm