In de loop van het leven gaan geur en smaak achteruit, maar een tekort aan vitamine D versnelt dit proces. Dat concludeert een Amerikaanse wetenschapper op basis van gegevens uit 2013-2014, ontleend aan de National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES). Minder goed kunnen ruiken doet zich vaak relatief vroeg voor, verminderde smaak komt meestal later.
Behalve leeftijd spelen ook andere factoren een rol bij de vermindering van reuk en smaak, zoals verwondingen aan het hoofd, bepaalde aandoeningen (infectieziekten, kanker) en sommige medicijnen. Ook tekorten aan vitaminen (A, E, B12) en mineralen (koper, magnesum, zink) kunnen van invloed zijn. Voor dit onderzoek naar het verband met vitamine D werd de geur- en smaakontwikkeling getest bij respectievelijk 2216 en 2636 personen tussen 40 en 80 jaar.
Er werd van uitgegaan dat iemand niet goed meer kon ruiken als deze niet in staat was minimaal zes van de acht geuren te onderscheiden. De smaak werd als aangetast beschouwd als het niet mogelijk was (het bittere) kinine of (het zoute) natriumchloride te onderscheiden. Het serumniveau vitamine D werd als deficiënt gezien bij een waarde van minder dan 50 nmol/l, als inadequaat tussen 50 en 75 nmol/l en als voldoende bij meer dan 75 nmol/l. Om een zuiver verband vast te stellen, werd rekening gehouden met verstorende variabelen zoals sekse, leeftijdscategorie, ras/etniciteit, opleiding, inkomenspositie, BMI, gebruik van tabak/alcohol en de met de vitamine D-status samenhangende seizoensinvloeden.
In totaal was 20% deficiënt aan vitamine D en was 45% voldoende voorzien. Het percentage mensen met smaakproblemen bedroeg 18,3% en bij aantasting van de reuk was dat 12,2%. Bij vitamine D-deficiëntie was de kans op verminderde reuk 39% hoger dan bij voldoende van de vitamine. Deze verschillen begonnen zich al vanaf het 40ste levensjaar af te tekenen. Bij verminderde smaak was het kansverschil bij een inadequaat niveau vitamine D 96% ten opzichte van een voldoende niveau, maar dan alleen bij degenen tussen 70 en 80 jaar. De auteur merkt nog op dat nader onderzoek nodig is om een waarschijnlijk geacht causaal verband op te helderen.
Referentie:
Bigman G. Age-related Smell and Taste Impairments and Vitamin D Associations in the U.S. Adults National Health and Nutrition Examination Survey. Nutrients. 2020 Apr 2;12(4). https://www.mdpi.com/2072-6643/12/4/984/htm