In de algemene bevolking voorkomt vitamine C-suppletie een verkoudheid niet, toch kan vitamine C in sommige omstandigheden nuttig zijn. Dat verklaren de resp. Finse en Nieuw-Zeelandse onderzoekers Harri Hemilä en Elizabeth Chalker in een nieuwe overzichtsstudie. Lichamelijke inspanning kan een voorwaarde zijn voor doeltreffendheid en ook de dosis lijkt bepalend.
Het is niet onredelijk dat individuele patiënten een dosis van 6 tot 8 gram per dag nemen bij wijze van experiment, schrijven de onderzoekers, wat een opmerkelijke uitspraak is gezien de kilte die de medische wereld voor vitamine C-therapie bewaart. Vitamine C-supplementen worden geklasseerd als 'complementair en alternatief' waarmee de schijn gegeven wordt dat het om een onbewezen interventie gaat.
Dat vitamine C iemand niet zomaar beschermt tegen verkoudheid is bijna zwart op wit bewezen. Maar iemand die zware inspanningen doet, is onderhevig aan oxidatieve stress en dan kan een bijkomend antioxidant als vitamine C van pas komen. De twee onderzoekers halen hiervoor vijf klinische studies aan. Nog vonden ze aanwijzingen dat een lage vitamine C-inname een omstandigheid is waarbij vitamine C wel doeltreffend kan zijn. In de VS heeft 5% van alle mannen een vitamine C-inname minder dan 50 mg per dag.
Vitamine C voorkomt dan een verkoudheid niet, toch zijn er effecten op de symptomen, en de evidentie hiervoor is uniformer. Doses vanaf 200 mg per dag kunnen de duur van een verkoudheid inkorten met 8%. In vijftien klinische studies verlaagde vitamine C de ernst van een verkoudheid met 15%. Een mogelijk scenario is dat doses van 1 tot 4 gram per dag vooral nuttig kan zijn voor hen die regelmatig een verkoudheid opdoen of veel contact hebben met kinderen.
Dat resultaten soms inconsistent zijn, kan verklaard worden dat de vitamine C-behandeling in klinische studies niet tijdig genoeg gestart wordt. Een nog beter te bestuderen voorwaarde is dat de hoge dosis ingenomen moet worden binnen de 24 uren na opkomst van de prilste symptomen.
Nog een aangrijpingspunt voor vitamine C-therapie zijn astmasymptomen uitgelokt door een verkoudheid. Daarrond zijn drie kleinschalige studies gevoerd, met drie keer een positieve uitkomst.
Tot slot kan vitamine C mogelijk iets betekenen bij COVID-19, longontsteking en sepsis. Voor wat COVID-19 betreft waarschuwen de onderzoekers voor de lage kwaliteit van het onderzoek, omdat - gezien de urgentie van de pandemie - onderzoekers en journals de lat lager hebben gelegd. Rond preventie van longonsteking vonden onderzoekers een positieve studie die van voor de Tweede Wereldoorlog dateert, wellicht niet meer relevant omdat longontsteking in die studiepopulatie ontzettend vaak voorkwam. Wat niet wegneemt dat er later wel positieve resultaten geboekt werden voor 'duur van mechanische ventilatie' en 'lengte van ziekenhuisverblijf', weliswaar met intraveneuze toediening. Dat zijn verre van definitieve resultaten, maar ze maken de inzet van vitamine C bij longontsteking allerminst onredelijk, besluiten de onderzoekers.
Referentie:
Hemilä H, Chalker E. Vitamin C for the common cold and pneumonia. Pol Arch Intern Med. 2025 doi:10.20452/pamw.16926