Vitamine D is essentieel voor de gezondheid, met als bekendste functie het bevorderen van de opname van calcium en fosfor. Hoewel het belang van vitamine D inmiddels breed erkend wordt, komt een deficiëntie in Nederland toch vaak voor.1 Vitamine D-suppletie ligt dus voor de hand, maar er wordt vaak gewaarschuwd voor het risico op intoxicatie. Die kans is zeer gering blijkt uit vele bronnen.
Door de relatief noordelijke ligging van Vlaanderen en Nederland is de zonkracht in de maanden september tot en met april onvoldoende om vitamine D aan te kunnen maken. De UV-index moet boven de 3 zijn om golflengtes van 290-320 nm te bereiken om zo vitamine D aan te kunnen maken in de huid.2,3
Het is mogelijk om beperkte hoeveelheden vitamine D uit voeding te halen. Van nature zitten er in vis, vislever en eidooiers kleine hoeveelheden.4 Uit de Nederlandse Voedselconsumptiepeiling van 2012-2016 blijkt echter dat de gemiddelde inname van vitamine D uit voeding 3 mcg per dag bedraagt.5 Dit is vergelijkbaar met de Belgische voedselconsumptiepeiling van 2014-2015, waar 3,76 mcg per dag de gemiddelde inname vanuit voeding was.6 Gezien deze lage inname uit voeding en de lage UV-index in de wintermaanden kan vitamine D-suppletie voor veel mensen wenselijk zijn.
De Nederlandse Gezondheidsraad adviseert voor risicogroepen 10 mcg vitamine D-suppletie per dag. Risicogroepen zijn kinderen tot vier jaar, zwangere vrouwen, volwassenen (4-69 jaar) die weinig overdag buiten zijn, waarvan de huid bedekt is of die een donkere huidskleur hebben. Voor ouderen vanaf zeventig jaar geldt een hoeveelheid van 20 mcg vitamine D per dag.8 In België is door de Hoge Gezondheidsraad een aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vastgesteld van 10 mcg/dag voor kinderen tot 10 jaar. Vanaf 11 t/m 70 jaar varieert deze tussen de 10 and 15 mcg/dag. Voor 70-plussers is de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vastgesteld op 20 mcg/dag, net zoals voor zwangeren en vrouwen die borstvoeding geven.9 Het is goed om zich te realiseren dat deze adviezen gebaseerd zijn op het voorkómen van rachitis en het risico op botfracturen en dus geen rekening houden met het reduceren van de kans op andere aandoeningen.
Referenties:
1. Boonman-de Winter LJ, Albersen A, Mohrmann K, Bakx-van Baal CM, Meijer Timmerman Thijssen DW, Bressers JP. Hoge prevalentie van vitamine D-deficiëntie in Zuidwest-Nederland. Ned Tijdschr Geneeskd. 2015;159:A8167.
2. Vieth R. Vitamin D. International Encyclopedia of Public Health (Second Edition). 2017, 383-387.
3. Matsuoka LY, Wortsman J, Haddad JG, Hollis BW. In vivo threshold for cutaneous synthesis of vitamin D3. J Lab Clin Med. 1989 Sep;114(3):301-5.
4. RIVM 2021. Nederlands Voedingsstoffenbestand (NEVO) 2021. versie NEVO-online 2021/7.0. Geraadpleegd op 1-12-2022 via nevo-online.rivm.nl
5. Nederlandse voedselconsumptiepeiling 2012-2016 (VCP 2012-2016). Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), Bilthoven.
6. Belgische voedselconsumptiepeiling 2014-2015, Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV-ISP, nu Sciensano) Rapport 4: de consumptie van voedingsmiddelen en de inname van voedingstoffen, België. www.sciensano.be/nl/biblio/voedselconsumptiepeiling-2014-2015-rapport-4-de-consumptie-van-voedingsmiddelen-en-de-inname-van
7. Deng X, Song Y, Manson JE, Signorello LB, Zhang SM, Shrubsole MJ, Ness RM, Seidner DL, Dai Q. Magnesium, vitamin D status and mortality: results from US National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES) 2001 to 2006 and NHANES III. BMC Med. 2013 Aug 27;11:187.
8. Nederlandse Gezondheidsraad 2012. Evaluatie van de voedingsnormen voor vitamine D.
9. Belgische Hoge Gezondheidsraad 2016. Voedingsaanbevelingen voor België. www.health.belgium.be/sites/default/files/uploads/fields/fpshealth_theme_file/9285_voedingsaanbev_16122016_a5.pdf
10. G. van Pottelberg, C. Matheï, B. Vaes, W. Adriaensen, J. Degryse. Vitamine D bij ouderen. Huisarts en Onderzoek. www.domusmedica.be/sites/default/files/h41_03_11_vitamine_d-tekort.pdf
11. Amrein K, Scherkl M, Hoffmann M, Neuwersch-Sommeregger S, Köstenberger M, Tmava Berisha A, Martucci G, Pilz S, Malle O. Vitamin D deficiency 2.0: an update on the current status worldwide. Eur J Clin Nutr. 2020 Nov;74(11):1498-1513. Epub 2020 Jan 20.
12. Vitamin D dosing: an update. Pharmacist's Letter/Prescriber's Letter 2010;26(7):260707.
13. Manson JE, Brannon PM, Rosen CJ, Taylor CL. Vitamin D Deficiency - Is There Really a Pandemic? N Engl J Med. 2016 ;375(19):1817-1820.
14. Luxwolda MF, Kuipers RS, Kema IP, Dijck-Brouwer DA, Muskiet FA. Traditionally living populations in East Africa have a mean serum 25-hydroxyvitamin D concentration of 115 nmol/l. Br J Nutr. 2012 Nov 14;108(9):1557-61. Epub 2012 Jan 23.
15. Galior K, Grebe S, Singh R. Development of Vitamin D Toxicity from Overcorrection of Vitamin D Deficiency: A Review of Case Reports. Nutrients. 2018 Jul 24;10(8):953.
16. Scientific Opinion on the Tolerable Upper Intake Level of vitamin D. EFSA Journal 2012;10(7):2813.
17. Vieth R. Vitamin D supplementation, 25-hydroxyvitamin D concentrations, and safety. Am J Clin Nutr. 1999 May;69(5):842-56.
18. Linus Pauling Institute 2021, 11 Februari, Vitamin D. Oregon State University. Geraadpleegd op 27 januari 2023, van lpi.oregonstate.edu/mic/vitamins/vitamin-D#deficiency
19. Chevalley T. et al. Role of vitamin D supplementation in the management of musculoskeletal diseases: update from an European Society of Clinical and Economical Aspects of Osteoporosis, Osteoarthritis and Musculoskeletal Diseases (ESCEO) working group. Aging Clin Exp Res. 2022 Nov;34(11):2603-2623.
Bron: https://www.orthofyto.com/ortho/weinig-kans-op-overdosering-vitamine-d